POWODY, DZIĘKI KTÓRYM ZAWSZE UZYSKASZ „ROZWÓD KOŚCIELNY”

W mediach można spotkać wiele zapytań dotyczących kwestii procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa, określanego błędnie jako „rozwód kościelny” czy „unieważnienie małżeństwa”. Jako prawnik i adwokat kościelny muszę zaznaczyć, iż w większości są to artykuły mało merytoryczne i bardzo często zawierające niesprawdzone informacje.

Pomimo tego wśród głównych zagadnień o tzw. „unieważnienie ślubu kościelnego” znajdują się następujące kwestie:
• „Jakie przyczyny powodują rozwód kościelny”?
• „Które powody umożliwiają wszczęcie procesu o unieważnienie małżeństwa”?
• „Przesłanki, które trzeba podać, aby uzyskać unieważnienie ślubu kościelnego”
• „Jaki podstawy ma zawierać wniosek i pozew o unieważnienie małżeństwa kościelnego”?
• „Rozwód kościelny 2020/2021 – zmiana przepisów”.

„Rozwód kościelny” – powody

Kanoniczne prawo małżeńskie wyróżnia kilka podstaw powodujących zainicjowanie procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa. Wśród tych powodów wyróżniamy przede wszystkim zrywające przeszkody małżeńskie. Jest ich 12 i wszystkie one – w przypadku wystąpienia – powodują „rozwód kościelny”.

W szczególności należy do nich impotencja, czyli uprzednia i trwała niemożność dokonania stosunku małżeńskiego. Brak współżycia może być spowodowany czynnikami psychicznymi, np. w postaci kompleksów czy lęku, jak i czynnikami fizycznymi, np. chorobami. Więcej o przeszkodach przeczytasz tutaj: pokaż.

Przesłanką do zainicjowania procesu o tzw. „rozwód kościelny” jest także brak formy kanonicznej, czyli defekty w uroczystości ślubnej, np. niewystarczająca liczba świadków, czy też brak upoważnienia księdza, czyli duchownego do asystowania przy zawarciu sakramentalnego związku małżeńskiego.

Zarówno zrywające przeszkody małżeńskie, jak i brak formy kanonicznej są stosunkowo łatwe do wychwycenia. Chociażby w trakcie spisywania protokołu przedślubnego w parafii zawarcia ślubu. Stąd też te przyczyny występują bardzo rzadko w procesie o tzw. „unieważnienie małżeństwa kościelnego”.

Najczęstszymi powodami prowadzącymi do wszczęcia procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa jest niezdolność konsensualna oraz wady zgody małżeńskiej.

To one powodują, iż nawet Obrońca Węzła Małżeńskiego nie znajduje podstaw przemawiających za ważnością sakramentalnego związku małżeńskiego. W konsekwencji kończy się to wyrokiem sądu biskupiego orzekającego stwierdzenie nieważności małżeństwa. Są to powody, dzięki którym zawsze uzyskasz tzw. „rozwód kościelny”.

Niezdolność konsensualna – czyli co?

Niezdolność konsensualna to pojęcie niezwykle złożone. Nie ma jednej powszechnej definicji tego pojęcia. Niejeden adwokat kościelny musi sięgać do orzecznictwa i doktryny kanonistycznej, aby móc w pełni zrozumieć niejednoznaczność tego pojęcia.

Jako adwokat kanoniczny zaznaczę, iż niezdolność konsensualna składa się z trzech elementów:
• brak wystarczającego używania rozumu – wskutek wystąpienia choroby psychicznej czy niedorozwoju umysłowego,
• poważny brak rozeznania oceniającego – jako konsekwencja pojawienia się psychoz (np. schizofrenia), zaburzeń psychicznych niebędących chorobami psychicznymi, tj. nerwic (np. neurastenia, psychastenia, histeria), jak i patologii osobowości, tj. psychopatii,
• niezdolność z przyczyn natury psychicznej do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich – jako następstwo zaburzeń w sferze psychoseksualnej, tj. hiperlibidemia (np. nimfomania, satyryzm), homoseksualizm, transseksualizm, jak i zaburzeń leżących poza sferą psychoseksualną, tj. chroniczny alkoholizm, narkomania, seksoholizm, niedojrzałość emocjonalna, czy osobowość chwiejna emocjonalnie typu borderline.

Jako prawnik kanonista dodam, iż katalog tych zaburzeń jest otwarty i nie sposób wyliczyć wszystkich mogących powodować stwierdzenie nieważności małżeństwa. Dlatego też bardzo ważną rolę odgrywa biegły kościelny (psycholog, psychiatra, seksuolog), który jest w stanie zdiagnozować zaburzenie mogące powodować tzw. „rozwód kościelny”.

Wady zgody małżeńskiej – jak je rozumieć?

Wśród wad zgody małżeńskiej wyróżniamy nie tylko brak wiedzy koniecznej o małżeństwie, lecz także błędy (błąd co do osoby, błąd co do przymiotu osoby, błąd co jedności, nierozerwalności lub godności sakramentalnej małżeństwa).

Ponadto w katalogu tym mieści się podstęp (np. wprowadzenie w błąd małżonka co do swojej płodności, mimo iż jest się bezpłodnym), symulacja, tak całkowita (niechęć do ślubu w Kościele katolickim) jak i częściowa (np. niechęć do dzieci, czy też pozostawanie w relacji pozamałżeńskiej w trakcie zawierania małżeństwa – zdrada i dopuszczanie się zdrad po ślubie).

Twój prawnik kanoniczny powinien poinformować Cię, iż symulacja częściowa obejmuje nie tylko wykluczenie dobra zrodzenia i wychowania potomstwa (np. przeszkadzanie prokreacji poprzez stosowanie środków antykoncepcyjnych), lecz także wykluczenie dobra małżonków (np. brak wspólnego zamieszkania).

Co więcej, w pojęciu symulacji częściowej mieści się także wykluczenie jedności (np. ustawiczne zdrady), nierozerwalności (np. dopuszczanie „rozwodu kościelnego” w przypadku pojawienia się trudności w małżeństwie) i sakramentalnej godności małżeństwa (np. niechęć do zawarcia małżeństwa jako sakramentu).

Dobry adwokat kościelny wskaże również, iż wady zgody małżeńskiej obejmują także postawienie warunku oraz przymus i bojaźń.

„Rozwód kościelny” w 45 dni?

Pewną nowością jest także proces skrócony przed biskupem (processus brevior coram Episcopo). Jako adwokat sądu kościelnego dodam, iż jest to spowodowane reformą przeprowadzoną przez papieża Franciszka. Nasza kancelaria prawa kanonicznego zajmuje się skierowaniem sprawy do procesu skróconego. Więcej na temat tego trybu przeczytasz tutaj: pokaż.

Jak kancelaria kanoniczna może Ci pomóc?

Niezależnie od tego, czy mieszkasz w większych miastach typu: Warszawa, Lublin, Kraków, Poznań, Gdańsk, Wrocław, Łódź, Szczecin, Białystok, Bydgoszcz, Katowice i Radom, czy też w nieco mniejszych typu: Kielce, Rzeszów, Sandomierz, Łowicz, Siedlce, Gniezno, Kalisz, Zamość, Przemyśl i Tarnów, kancelaria kanoniczna pomoże Ci w każdym rejonie Polski.

Nie wiesz od czego zacząć? Tu znajdziesz wszystkie potrzebne informacje: „ROZWÓD KOŚCIELNY” – OD CZEGO ZACZĄĆ?

4.9/5 - (74 votes)


    Czytaj więcej

    4.7 43 votes
    Article Rating
    Subscribe
    Powiadom o
    guest
    2 komentarzy
    najstarszy
    najnowszy oceniany
    Inline Feedbacks
    View all comments
    Ignacy
    Ignacy
    3 lat temu

    Bardzo ciekawy i merytoryczny artykuł. Mało osób wie jako powody i przyczyny powodują rozwód kościelny, czyli unieważnienie małżeństwa. Przesłanki te zostały bardzo dobrze wytłumaczone.

    Alunia
    Alunia
    3 lat temu

    Moim zdaniem nadużywanie agresji typu ,bicie poniżanie, molestowanie seksualne np dzieci, również powinno być brane pod uwagę, przecież tzw psychopatii czy pedofilii nie da się w 100 procentach zdiagnozować.