JAK UZYSKAĆ STWIERDZENIE NIEWAŻNOŚCI MAŁŻEŃSTWA W 45 DNI? CZYLI PROCES SKRÓCONY W PRAKTYCE

Proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa, zarówno gdy chodzi o tryb zwykły, jak i proces skrócony, różni się od postępowania rozwodowego przed sądem świeckim.

W szczególności w kwestii czasu trwania i trybu jego przeprowadzenia.

Co do zasady rozwód cywilny bez orzekania o winie kończy się na jednej rozprawie po ok. pół godziny.

W przypadku procesu o – błędnie określany – „rozwód kościelny” ten czas jest zdecydowanie dłuższy, a oprócz trybu zwykłego możliwe jest wszczęciu procesu skróconego przed Biskupem.

Kodeks Prawa Kanonicznego wskazuje, iż przed sądem kościelnym pierwszej instancji sprawa o tzw. „unieważnienie ślubu kościelnego” powinna zakończyć się w przeciągu roku od momentu wniesienia skargi powodowej – określanej błędnie – jako wniosek lub pozew o „unieważnienie małżeństwa”.

Jeżeli zostanie złożona apelacja, to proces o uznanie małżeństwa za nieważnie zawarte, powinien zostać zakończony wydaniem wyroku w przeciągu pół roku.

Proces skrócony, czyli jak uzyskać stwierdzenie nieważności małżeństwa w 45 dni

W 2015 r. proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa przeszedł diametralną zmianę.

Wówczas to papież Franciszek wydał motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus, które wprowadziło proces skrócony przed Biskupem (processus brevior coram Episcopo). Dzięki tej zmianie możliwy jest tzw. szybki „rozwód kościelny”.

Jako prawnik i adwokat kościelny zaznaczę, iż w praktyce zakończenie procesu przed upływem 45 dni jest niemożliwe. Wynika to m.in. z czasu, który musi zostać poświęcony na obrót korespondencją.

W praktyce będziemy mówić o kilku miesiącach. Czas ten będzie różnił się od diecezji, w której rozpatrywana jest sprawa o tzw. „unieważnienie małżeństwa kościelnego”.

Przejdźmy teraz do najważniejszej kwestii, czyli jakie należy spełnić warunki, aby uzyskać „unieważnienie sakramentu małżeństwa” w 45 dni (w praktyce – kilka miesięcy) oraz od czego zacząć proces skrócony?

„Unieważnienie małżeństwa” wyłącznie z adwokatem kościelnym

Najczęstszym błędem popełnianym przez strony jest usiłowanie uzyskania nieważności małżeństwa bez fachowej pomocy prawnej, którą zapewni prawnik kanonista.

Jest to ogromny błąd i co do zasady kończy się on wyrokiem stwierdzającym, iż nie udowodniono nieważności małżeństwa, czyli że tzw. „rozwód kościelny” nie został orzeczony.

Adwokat kanoniczny swoją wiedzą i doświadczeniem już w początkowym stadium postępowania określi Twoje szanse, wskazując jednocześnie, czy „unieważnienie ślubu kościelnego” w trybie procesu skróconego będzie realne.

Nasza kancelaria kanoniczna umożliwia Ci skorzystanie z porady prawnej. Wystarczy poświęcić ok. 10 minut i wypełnić – nawet z poziomu telefonu czy tabletu – formularz kontaktowy znajdujący się tutaj: pokaż.

Jeżeli wolisz porozmawiać czy wysłać e-maila, to wszystkie potrzebne dane znajdziesz tu: kontakt.

Byli małżonkowie muszą być zgodni

Po poradzie prawnej, którą przeprowadził adwokat prawa kanonicznego, na pewno otrzymałeś informację, czy w Twoim przypadku będzie inicjowany proces skrócony. Jeżeli decyzja ta jest dla Ciebie pozytywna, to następuje kolejny etap.

Mówiąc najprościej, musi zostać sporządzona skarga powodowa o stwierdzenie nieważności małżeństwa. Jeżeli zależy Ci na pozytywnym zakończeniu sprawy o tzw. „rozwód kościelny”, to podjąć się tego może wyłącznie prawnik kanoniczny.

Uwaga, tu następuje pierwsza istotna kwestia. Otóż ów wniosek lub pozew musi zostać złożony przez obydwoje małżonków, czyli strona powodowa, jak i pozwana muszą się zgadzać na wniesienie sprawy o tzw. „unieważnienie małżeństwa”.

W trybie zwykłym nie musisz uzyskiwać zgody drugiej strony. W trybie skróconym już tak.

Powinniście zatem porozmawiać i określić swój cel, jakim jest uzyskanie orzeczenia nieważności małżeństwa. Bardzo dużo pomoże Wam adwokat od (do) „rozwodu kościelnego” i dobra kancelaria prawa kanonicznego. Oni wprost wskażą, iż skarga powodowa powinna zostać podpisana przez obie strony.

Jeżeli jest to niemożliwe, to taki wniosek lub pozew powinien złożyć jeden małżonek, ale za zgodą drugiego. Dzięki temu spełniliście jedną z dwóch przesłanek, które są wymagane do tego, aby wnieść sprawę o tzw. „rozwód kościelny” w trybie procesu skróconego.

Oczywista nieważność małżeństwa kościelnego

Niestety sama zgoda na tzw. „unieważnienie ślubu kościelnego” nie jest wystarczająca.

Najważniejszą kwestią jest fakt, iż skarga powodowa powinna jasno wskazywać, iż sakramentalny związek małżeński został nieważnie zawarty. To jest druga przesłanka, która musi zostać spełniona, aby „unieważnić sakrament małżeństwa”.

Innymi słowy, muszą zostać przytoczone okoliczności dotyczące faktów lub osób, które nie wymagają przeprowadzenia dokładniejszego badania albo dochodzenia oraz w sposób oczywisty wskazują na nieważność. I co najważniejsze – muszą one zostać poparte zeznaniami świadków lub dokumentami, np. medycznymi.

Powody, które umożliwią zainicjowanie procesu skróconego

Skrócony proces „unieważnienia małżeństwa kościelnego” uzależniony jest od wystąpienia przesłanek pozwalających na jego rozpoczęcie.

Do tych podstaw należy:
• brak wiary, który może prowadzić do symulacji konsensu lub błędu determinującego wolę (np. symulacja, czyli niechęć do ślubu zawieranego w Kościele katolickim),
• krótki czas pożycia małżeńskiego (np. rozpoczęcie procedury o rozwód świecki zaledwie po kilku tygodniach od momentu zawarcia ślubu kościelnego),
• aborcja dokonana dla uniknięcia zrodzenia potomstwa. Chodzi tu o każde przerwanie ciąży, bez względu na jego zgodność z Ustawą o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży.

„Rozwód kościelny” a zdrada i bezpłodność

Jako prawnik kościelny zaznaczę, iż krąg okoliczności pozwalających na rozpoczęcie procesu o tzw. „unieważnienie małżeństwa” jest znacznie szerszy.

Wśród przesłanek znajduje się także:
• uporczywe pozostawanie w relacji pozamałżeńskiej w czasie zawierania małżeństwa lub wkrótce po ślubie. Mówiąc najprościej, chodzi o zdrady.

Przy czym relacja, którą nawiązuje kobieta z innym mężczyzną albo mężczyzna z inną kobietą musi zostać rozpoczęta przed zawarciem sakramentalnego związku małżeńskiego i być kontynuowana nieustannie również po jego zawarciu,

• podstępne zatajenie:
– bezpłodności. Oczywiście nie należy utożsamiać pojęć: „bezpłodność” i „niepłodność”. To pierwsze odnosi się do stanu trwałej niezdolności do posiadania potomstwa. Niepłodność ma co do zasady charakter przemijający. Jeszcze innym pojęciem jest impotencja, czyli niemożność dokonania współżycia.
– poważnej choroby zakaźnej (np. borelioza, dżuma, gruźlica, malaria, odra, ospa),
– potomstwa z wcześniejszego związku, czyli posiadanie dziecka pozamałżeńskiego,
– pozbawienia wolności, czyli tzw. „kary więzienia” potwierdzonej prawomocnym orzeczeniem sądu.

Przedślubna ciąża, przemoc i choroba psychiczna

Przesłankami umożliwiającymi rozpoczęcie procesu skróconego przed Biskupem jest także:
• zawarcie małżeństwa z przyczyny całkowicie obcej życiu małżeńskiemu lub wynikającej z nieoczekiwanej ciąży kobiety. Będzie się to odnosić do sytuacji, w której ktoś zawiera małżeństwo jedynie w celach ekonomicznych albo w wyniku zajścia w ciążę przed zawarciem małżeństwa.
• użycie przemocy fizycznej w celu wymuszenia konsensu. Z tą sytuacją będziemy mieli do czynienia wówczas, gdy jeden z małżonków będzie w sposób bezpośredni przymuszał przemocą fizyczną drugiego małżonka, aby ten zawarł ślub kościelny,
• brak używania rozumu potwierdzony dokumentacją medyczną. Do tych przyczyn należą wszelkie zaburzenia i choroby psychiczne, np. zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne, schizofrenia czy osobowość chwiejna emocjonalnie podtypu granicznego.

Od czego zacząć „rozwód kościelny”?

Jeżeli przynajmniej jedna z powyższych przesłanek wystąpiła w Twoim małżeństwie, to nie zwlekaj, lecz już teraz rozpocznij proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa.

Wszystkie informacje znajdziesz tutaj: „ROZWÓD KOŚCIELNY” – OD CZEGO ZACZĄĆ?

Prawnik kanonista pomoże Ci w każdym rejonie Polski w procesie o tzw. „rozwód kościelny”. Warszawa, Lublin, Kraków, to nie jedyne miasta, w których posiadamy swoje biura.

Sprawdź, gdzie możemy się spotkać: pokaż.