Czy symulacja (całkowita i częściowa) zgody małżeńskiej może spowodować wszczęcie procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa?
Niejednokrotnie jako prawnik kanoniczny i adwokat kościelny spotykam się z pytaniami dotyczącymi procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa, określanego błędnie jako „rozwód kościelny” czy „unieważnienie małżeństwa”.
O co kancelaria prawa kanonicznego jest pytana?
Wśród głównych pytań o tzw. „unieważnienie ślubu kościelnego” znajdują się kwestie stronienia, czyli niechęci do ślubu w Kościele katolickim. Przez co niechęć do ślubu kościelnego jest także poruszana w kancelarii prawa kanonicznego.
Jako prawnik kanonista otrzymuję także takie pytania jak:
• „Zaszłam w ciążę i nie chciałam ślubu z moim byłem mężem. Niestety rodzina zmusiła mnie do tego. Czy można uzyskać rozwód kościelny?”
• „Przed ślubem mój były mąż nadużywał alkoholu i brał narkotyki. Robiłam wszystko, aby odwołać ten ślub. Niestety moi znajomi twierdzili, że zostanę starą panną. Jak rozpocząć proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa?”
• „Przed ślubem mieszkaliśmy razem. Rodzice nie chcieli się na to zgodzić, chyba że zawrzemy ślub kościelny. Czy możemy unieważnić małżeństwo”?
• „Moja była żona przed zawarciem sakramentalnego związku małżeńskiego zdradzała mnie i prowadziła rozwiązły tryb życia. Pomimo tego, chcąc być częścią jej bogatej rodziny, zawarłem małżeństwo w Kościele. Jak uzyskać unieważnienie ślubu kościelnego?”
Kłamstwo podczas ślubu kościelnego
W trakcie zawierania sakramentalnego związku małżeńskiego co raz częściej można spotkać się z sytuacją w której jeden albo obydwoje małżonków nie chce ślubu kościelnego.
Wówczas to słowa przysięgi małżeńskiej przez nich wypowiadane nie pokrywają się z odczuciem wewnętrznym osoby, która zawiera sakramentalny związek małżeński.
Jako adwokat kanoniczny zaznaczę, iż wówczas mamy do czynienia z takim pojęciem jak: „symulacja zgody małżeńskiej”, która nazywana jest także jako fikcja, oszustwo i kłamstwo.
Mówiąc najprościej – osoba w trakcie wyrażania zgody małżeńskiej – mówi coś innego, niż myśli. Takie zachowanie może stanowić podstawę do rozpoczęcia procesu o – błędnie określany – „rozwód kościelny” czy tzw. „unieważnienie małżeństwa”.
Kodeks Prawa Kanonicznego wyraźnie wskazuje, iż jeśli jedna ze stron albo obydwie pozytywnym aktem woli wykluczyłyby samo małżeństwo lub jakiś istotny element małżeństwa, albo jakiś istotny przymiot, zawierają je nieważnie. Jako adwokat kościelny dodam, iż jest to jedna z najczęściej powoływanych podstaw w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa.
Całkowita i częściowa symulacja małżeństwa
Zarówno przepisy kanonicznego prawa małżeńskiego, jak i doktryna kanonistyczna wyróżniają dwa rodzaje symulacji: całkowitą i częściową.
Jako adwokat sądu kościelnego zaznaczę, iż skutki każdej z nich są identyczne, gdyż prowadzą do wszczęcia procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa, nazywanego błędnie jako „rozwód kościelny” czy „unieważnienie ślubu kościelnego”.
Symulacja całkowita małżeństwa a „unieważnienie małżeństwa”
Symulacja całkowita ma miejsce wówczas, gdy osoba pozytywnym aktem woli wyklucza zawarcie sakramentalnego związku małżeńskiego w ogóle. Oznacza to, iż nie chce przyjąć praw i obowiązków wynikających z umowy małżeńskiej.
Osoba taka wypowiada słowa w stronę swojego współmałżonka o tym, że ślubuje jej „miłość, wierność i uczciwość małżeńską” oraz że „nie opuści jej do śmierci”, jednocześnie jednak mając z tyłu głowy chęć niezawierania tego ślubu, czyli innymi słowy kłamiąc w żywe oczy.
Dlaczego to robi? Przyczyn dopuszczania się kłamstwa podczas wyrażania zgody małżeńskiej jest wiele. Wśród nich na pierwszy plan wysuwa się: awersja, czyli niechęć do współmałżonka, przymus ze strony rodziny i społeczeństwa (zwłaszcza, gdy osoba zamieszkuje w małej miejscowości) i odczuwana przez to bojaźń, czyli obawa przed sprzeciwem, a także miłość do innej osoby (np. byłej dziewczyny czy chłopaka) oraz poważna choroba, np. HIV, AIDS, czy koronawirus – COVID-19.
Dlaczego jednak współmałżonek decyduje się zewnętrznie zawrzeć małżeństwo, mimo iż wewnętrznie nie chce? Jako prawnik kościelny zaznaczę, iż wśród tych przyczyn można wyróżnić takie kwestie jak: przedślubna ciąża, chęć osiągnięcia korzyści majątkowych (np. bycia częścią bogatej rodziny współmałżonka), tytułu czy sławy oraz dążenie do zaspokojenia własnej pożądliwości.
Symulacja częściowa małżeństwa a „rozwód kościelny”
Z kolei symulacja częściowa polega na wykluczeniu pozytywnym aktem woli istotnego elementu małżeństwa (np. dobra małżonków oraz dobra zrodzenia i wychowania potomstwa) lub jakiegoś istotnego przymiotu małżeństwa (np. jedności i nierozerwalności).
Symulacja częściowa ma miejsce wówczas, gdy nupturient chce zawrzeć małżeństwo, ale nie w takiej postaci, jaka jest wymagana przez kanoniczne prawo małżeńskiego i doktrynę Kościoła katolickiego.
Wykonując zawód jako adwokat kościelny (katolicki), dosyć często spotykam się sytuacjami kiedy nupturient bierze ślub kościelny, ale z zastrzeżeniem, iż nigdy nie zostanie ojcem czy matką, gdyż – mówiąc wprost – nie chce mieć dzieci.
Symulacja częściowa będzie mieć miejsce także wówczas, gdy kobieta lub mężczyzna pozostawali w innej relacji w trakcie zawierania ślubu kościelnego, a po ślubie dopuszczali się zdrad małżeńskich.
Więcej o tym w jakich sytuacjach zdrada prowadzi do stwierdzenia nieważności małżeństwa, przeczytasz tutaj: ZDRADA A ROZWÓD „KOŚCIELNY”.
Kancelaria Kanoniczna pomoże Ci w każdym przypadku
Jako kancelaria prawa kanonicznego posiadamy biura w każdej z 14 metropolii kościelnych w Polsce, w takich miastach jak: Warszawa, Lublin, Kraków, Sandomierz, Białystok, Bydgoszcz, Częstochowa, Gdańsk, Katowice, Łódź, Olsztyn, Poznań, Rzeszów, Wrocław, Szczecin i Zamość. Dokładne adresy sprawdzisz tutaj: pokaż.
Dzięki temu adwokat prawa kanonicznego – nazywany także jako adwokat od (do) „rozwodu kościelnego” – udzieli Ci fachowej pomocy w każdym z 41 sądów kościelnych w Polsce.
Koniecznie zobacz: JAK „UNIEWAŻNIĆ” ŚLUB KOŚCIELNY?