Stwierdzenie nieważności małżeństwa kościelnego – Jak unieważnić ślub kościelny Warszawa

Uzyskanie orzeczenia o nieważności małżeństwa kościelnego poprzedzone jest przeprowadzeniem szczegółowego procesu przed sądem kościelnym w oparciu o prawo kanoniczne.

Choć wiele osób utożsamia ten termin ze sprawą o błędnie określane „unieważnienie ślubu kościelnego”, tzw. „rozwód kościelny”, czy „unieważnienie małżeństwa”, to trzeba mieć świadomość, że wspomniane pojęcia są nieprawidłowe.

Jedynymi poprawnymi sformułowaniami są: stwierdzenie nieważności małżeństwa, orzeczenie nieważności małżeństwa kościelnego i orzeczenie nieważności sakramentu małżeństwa.

W tym przypadku procedura o uzyskanie orzeczenia nieważności skupia się na wykazaniu, iż na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego, dany związek małżeński nigdy nie zaistniał, tzn. został zawarty nieważnie na skutek określonych okoliczności.

W ramach postępowania nie jest przeprowadzana publiczna rozprawa. Małżonkowie oraz świadkowie składają co do zasady jedno zeznanie w obecności sędziego i notariusza. Wszystkie osoby biorące udział w procesie przesłuchuje się osobno, niemniej w przesłuchaniach stron może brać udział adwokat kościelny.

Zgodnie z obowiązującym prawem rodzinnym pod pojęciem małżeństwa rozumie się dobrowolny, zawarty legalnie związek kobiety i mężczyzny, który opiera się na przysiędze złożonej uroczyście przez obie strony przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego w obecności świadków.

Ślub kościelny – regulowany przez przepisy kanonicznego prawa małżeńskiego – w trakcie, którego małżonkowie zostają pobłogosławieni przez kapłana, ma szczególny wymiar duchowy. Łączy on partnerów w sposób trwały, co oznacza, że w tym przypadku rozwód w tradycyjnym rozumieniu tego słowa nie może dojść do skutku.

Wbrew powszechnemu mniemaniu nie jest także możliwe „unieważnienie sakramentu małżeństwa”, gdyż sąd kościelny nie dysponuje kompetencjami do kwestionowania jego mocy. Ze złożonego legalnie przyrzeczenia współmałżonków zwalnia jedynie śmierć jednego z nich. Nierozerwalność węzła małżeńskiego jest najważniejszym fundamentem związku sakramentalnego.

Stwierdzenie nieważności małżeństwa kościelnego może nastąpić tylko w ściśle określonych sytuacjach w oparciu o konkretne powody, przesłanki i podstawy.

Stosowne orzeczenie wydawane jest przez sąd biskupi, nazywany także sądem duchownym albo diecezjalnym. Jest to możliwe tylko wtedy, gdy w trakcie procesu zostaną udowodnione braki w zakresie formy kanonicznej, przeszkody zrywające, niezdolność konsensualna czy wady zgody małżeńskiej.

Przyjrzyjmy się jakie przykłady umożliwiają zainicjowanie procesu o stwierdzenie nieważności ślubu kościelnego. Innymi słowy, jakie wyróżniamy powody stwierdzenia nieważności małżeństwa kościelnego.

O ile forma liturgiczna – nakazująca konieczność zachowania obrzędów określonych w księgach liturgicznych i zwyczajach – wymagana jest jedynie do godziwości związku małżeńskiego, to forma prawna kanoniczna konieczna jest do jego ważności.

Mówiąc najprościej, brak formy kanonicznej, to pewne mankamenty, które mają miejsce podczas uroczystości ślubnej, gdzie zawierany jest sakramentalny związek małżeński.

Ma to miejsce wówczas, gdy strony zawierają ślub jedynie w urzędzie stanu cywilnego, a nie w Kościele. Co więcej, nawet zawierając sakramentalny związek małżeński, duchowny asystujący przy zawieraniu małżeństwa może nie posiadać stosownych uprawnień albo istnieje niewystarczająca liczba świadków.

W takich przypadkach również nie zostanie zachowana forma kanoniczna i może dojść do zainicjowania procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa z powodu braku zachowania formy kanonicznej.

Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983 r. wniósł szereg zmian w obszarze przeszkód małżeńskich. Zniesione zostały tzw. przeszkody wzbraniające, a pozostawiono tylko tzw. przeszkody zrywające do których zaliczamy:

• zbyt młody wiek, czyli poniżej 16 lat dla mężczyzny i poniżej 14 lat dla kobiety,
• niemoc płciowa, czyli uprzednia i trwała impotencja, tj. brak współżycia poprzez niezdolność dokonania stosunku małżeńskiego,
• przeszkoda węzła małżeńskiego, czyli ważne i godziwe zawarcie sakramentalnego związku małżeńskiego,
• różność religii, tj. związek pomiędzy katolikiem a osobą nieochrzczoną,
• święcenia,
• ślub czystości, ale wieczysty i publiczny złożony w instytucie zakonnym,
• uprowadzenie, czyli porwanie kobiety albo jej przetrzymywanie w celu zawarcia z nią małżeństwa,
• występek, tj. zabójstwo współmałżonka osoby, z którą ktoś pragnie zawrzeć związek małżeński albo zabójstwo własnego współmałżonka, również z intencją poślubienia danej osoby,
• pokrewieństwo w linii prostej, a w linii bocznej do czwartego stopnia włącznie,
• powinowactwo w linii prostej,
• przyzwoitość publiczna, tj. niemożność zawarcia małżeństwa przez mężczyznę z córką lub matką swojej partnerki oraz kobieta z synem lub ojcem swojego partnera,
• pokrewieństwo prawne, czyli adopcja w linii prostej i w drugim stopniu linii bocznej.

Najczęstsze powody, czyli przyczyny umożliwiające zainicjowanie procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa kościelnego mieszczą się w obszarze niezdolności konsensualnej, do której zaliczamy:

• brak wystarczającego używania rozumu (kanon 1095 n.1), np. choroba psychiczna (schizofrenia paranoidalna czy choroba afektywna dwubiegunowa) oraz niedorozwój umysłowy,
• poważny brak rozeznania oceniającego (kanon 1095 n.2), np. psychoza, nerwica, psychopatia,
• niezdolność z przyczyn natury psychicznej do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich (kanon 1095 n.3), np. nimfomania, satyryzm, homoseksualizm, transseksualizm, sadyzm, masochizm, fetyszyzm, narcyzm, ekshibizjonizm, pedofilia. W tym obszarze mieszczą się również uzależnienia, tj. chroniczny alkoholizm, narkomania, patologiczne uzależnienie od hazardu, erotomania (seksoholizm). Bardzo często na wokandzie sądów kościelnych rozpatrywane są sprawy, których przedmiotem jest niedojrzałość emocjonalna, depresja, syndrom DDA oraz osobowość dyssocjalna (np. konflikty z prawem, wyroki skazujące).

Zgoda małżeńska jest aktem woli, który tworzy sakramentalny związek małżeński. Może się jednak okazać, iż w momencie zawierania ślubu obciążona ona była defektami, do których zaliczamy:

• brak wiedzy koniecznej o małżeństwie, czyli nieposiadanie informacji, iż małżeństwo jest trwałym związkiem kobiety i mężczyzny, skierowanym do zrodzenia potomstwa przez seksualne współdziałanie,
• błąd co do osoby, tj. zawarcie małżeństwa z inną osobą, tj. z osobą podającą się za osobę, z którą nupturient pragnie zawrzeć małżeństwo,
• błąd co do przymiotu osoby bezpośrednio i zasadniczo zamierzony, tj. chęć poślubienia osoby, która – w przekonaniu nupturienta – posiada określoną cechę (dziewictwo czy dobry stan zdrowia psychicznego poprzez brak choroby psychicznej, jak i brak długów przed ślubem), a okazuje się, że tego przymiotu była pozbawiona w dniu zawarcia ślubu,
• błąd co do przymiotu osoby spowodowany podstępem, czyli zawarcie małżeństwa wskutek działania współmałżonka albo osób trzecich, których celem było wyłudzenie zgody na zawarcie ślubu z uwagi na chęć ukrycia przymiotu mogącego poważnie zakłócić wspólnotę życia małżeńskiego (np. choroba psychiczna albo wyroki skazujące przed ślubem),
• błąd co do jedności, nierozerwalności i sakramentalnej godności małżeństwa – pod warunkiem, że determinuje wolę, np. wskutek błędnych poglądów na małżeństwo wywołanych wychowaniem w ateistycznej rodzinie,
• symulacja zgody małżeńskiej – w tym symulacja całkowita, np. chęć niezawierania ślubu w Kościele katolickim, jak i symulacja częściowa, np. wykluczenie dobra małżonków, wykluczenie dobra potomstwa (pragnienie nieposiadania dzieci w małżeństwie), wykluczenie dobra sakramentalności małżeństwa (wola zawarcia małżeństwa, ale nie jako sakramentu), wykluczenie dobra jedności (ustawiczne zdrady przed i po ślubie), wykluczenie nierozerwalności (chęć zawarcia małżeństwa na określony czas),
• warunek dotyczący przyszłości w każdym przypadku, zaś warunek dotyczący przeszłości lub teraźniejszości – jedynie, gdy warunek spełnia się albo nie w chwili zawierania ślubu kościelnego,
• przymus i bojaźń, czyli zawarcie ślubu wskutek presji wywierającej wpływ na wolę nupturienta albo wskutek zaniepokojenia pojawiającego się pod wpływem zbliżającego się niebezpieczeństwa, np. zawarcie małżeństwa wskutek przedślubnej ciąży.

Stwierdzenie nieważności małżeństwa, czy też niepoprawnie określane „unieważnienie sakramentu” następuje tylko wówczas, gdy zaistnieje co najmniej jedna z wymienionych przesłanek przynajmniej po jednej ze stron.

W praktyce wydanie takiego orzeczenia oznacza, że związek małżeński nigdy nie zaistniał w świetle obowiązującego prawa kanonicznego. W konsekwencji obie strony zyskują prawo do zawarcia ślubu kościelnego z inną osobą.

Zanim dojdzie do zainicjowania procedury błędnie definiowanego „rozwodu kościelnego”, w pierwszej kolejności należy przeanalizować sprawę, szukając przesłanek, upoważniających sąd kościelny do stwierdzenia nieważności małżeństwa, potocznie nazywanego „unieważnieniem sakramentu małżeństwa”.

Na tym etapie bardzo ważną rolę odgrywa wysoko wykwalifikowany, doświadczony skuteczny i dobry adwokat kościelny, który po ustaleniu wszystkich okoliczności towarzyszących zawarciu ślubu w Kościele oraz rozwodowi cywilnemu przed sądem świeckim jest w stanie rzetelnie ocenić zasadność składania pisma, którym jest skarga o stwierdzenie nieważności małżeństwa, nazywana jako wniosek czy pozew o „unieważnienie małżeństwa kościelnego”.

Adwokat kościelny wskaże również jak przygotować skargę powodową, pokazując przykład i wzór prawidłowego sformułowania pisma, którym jest skarga o orzeczenie nieważności małżeństwa.

Kancelaria Kanoniczna Dawid Niemczycki przykłada ogromną wagę do konsultacji przedprocesowych, dzięki którym można ustalić przebieg procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa oraz określić szanse na uzyskanie stwierdzenia nieważności małżeństwa.

Porady kanoniczne udzielane są osobom zainteresowanym po przesłaniu wypełnionego formularza kontaktowego, który znajduje się tu: pokaż. To jest właściwe rozpoczęcie procedury o uznanie małżeństwa za nieważnie zawarte.

Jeśli w danym przypadku faktycznie istnieją przesłanki do wydania pozytywnego wyroku w sprawie przez sąd kościelny, następuje sporządzenie wniosku, którym jest skarga powodowa oraz złożenie jej do właściwego sądu kościelnego, którym jest sąd metropolitalny.

Kancelaria prawa kanonicznego w piśmie, którym jest „pozew” o stwierdzenie nieważności małżeństwa wskazuje fakty z życia narzeczeńskiego i małżeńskiego stron, które przemawiają za słusznością wniosku o tzw. „unieważnienie sakramentu”. Przytaczane są również argumenty na poparcie przyjętego stanowiska.

Przekazanie wspomnianego dokumentu do sądu kanonicznego rozpoczyna proces o uzyskanie błędnie określanego „rozwodu kościelnego”. Trzeba pamiętać o tym, aby do wniosku dołączyć świadectwo ślubu kościelnego, jak i kopię cywilnego orzeczenia o rozpadzie związku, a także zgromadzony materiał dowodowy. Te dokumenty są obligatoryjne.

W poszczególnych sądach kościelnych załączniki różnią się od siebie, stąd warto przed złożeniem dopytać specjalisty, którym jest prawnik kanonista – określany również jako adwokat prawa kanonicznego – jakie należy dołączyć dokumenty w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa kościelnego.

Organ sądowy po rozpatrzeniu sprawy może przyjąć lub odrzucić skargę. W pierwszym przypadku należy przygotować odpowiedź na dekret przyjęcia skargi powodowej, której wzór nie istnieje, zaś w drugim przypadku można złożyć odwołanie w formie tzw. rekursu. Uznanie zasadności złożonego wniosku rozpoczyna właściwy proces o tzw. „unieważnienie sakramentu małżeństwa”.

Osoba pozwana przez skarżącego współmałżonka powinna w ciągu 15 dni złożyć własne oświadczenie poprzez odpowiedź na skargę powodową do sądu biskupiego, określane jako „odpowiedź na pozew o unieważnienie małżeństwa”. Nie powinna robić tego sama, gdyż obwarowane będzie to emocjami, zaś adwokat kościelny określi możliwe rozwiązania w tej sytuacji w oparciu o merytoryczne spojrzenie na sprawę.

W ten sposób dochodzi do tzw. zawiązania sporu. W trakcie postępowania sąd dąży do określenia potencjalnej przyczyny nieważności związku oraz wskazuje, po czyjej stronie przesłanka ta będzie udowadniana, wydając uprzednio dekret ustalający przedmiot sporu. Formuła wątpliwości określa z jakich tytułów będzie procedowana sprawa.

Następnie rozpoczyna się instrukcja sprawy w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa, czyli etap zbierania dowodów.

Strony i świadkowie wzywani są do sądu kościelnego celem złożenia oświadczeń i zeznań. O tym, jakie pytania na przesłuchaniu będą zadawane decyduje sąd biskupi i są one zależne od tytułów, które będą rozpatrywane na wokandzie sądu kościelnego. Jeżeli sprawa dotyczy uzależnienia od alkoholu albo narkotyków, to pytania będą dotyczyć choroby alkoholowej i narkomanii zarówno sprzed, jak i po zawarciu ślubu kościelnego.

Podobnie rzecz ma się z przypadkiem, gdy podstawą niezdolności jest choroba psychiczna, np. schizofrenia paranoidalna albo niedojrzałość emocjonalna czy też wykluczanie potomstwa jako wypadkowa niechęci do dzieci. Pytania na przesłuchaniu będą oparte o tytuły nieważności, które są ustalane w oparciu o przedmiot sporu.

Jeżeli zachodzi konieczność, po złożeniu zeznań ma miejsce opinia biegłego kościelnego (psychologa, psychiatry, seksuologa), której celem jest stwierdzenie czy osoba była zdolna do ważnego zawarcia małżeństwa czy też uzależnienie albo choroba psychiczna nie pozwoliły mu na podjęcie istotnych obowiązków małżeńskich. Więcej na ten temat można dowiedzieć się na forum naszej Kancelarii.

W dalszym etapie ma miejsce publikacja akt w procesie o tzw. „unieważnienie małżeństwa” czyli możliwość zapoznania się z aktami sprawy w siedzibie sądu kościelnego. Może tego dokonać strona osobiście albo za pośrednictwem specjalisty, którym jest prawnik kanoniczny reprezentujący osobę w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa jako adwokat kościelny ad causam (ad casum). Co ważne – nie wolno robić zdjęć ani fotokopii. Dozwolone są jedynie notatki.

Po zamknięciu postępowania dowodowego następuje dyskusja w sprawie. Na tym etapie włącza się Obrońca Węzła Małżeńskiego przedstawiając uwagi przedwyrokowe w procesie o stwierdzenie nieważności małżeństwa.

Strony albo w ich zastępstwie prawnik prawa kanonicznego ma możliwość sporządzenia pisma, którym jest głos obrończy, w tym odpowiedź na uwagi przedwyrokowe Obrońcy Węzła Małżeńskiego poprzez który polemizuje ze zgromadzonym materiałem dowodowym i Obrońcą.

Proces o – błędnie określone – „anulowanie sakramentu małżeństwa” kończy faza wyrokowania. Aby doszło do stwierdzenia nieważności małżeństwa, sędzia musi posiadać tzw. pewność moralną. Wyrokowanie kończy się wydaniem wyroku. Do stwierdzenia nieważności małżeństwa może być dołączona klauzula, czyli zakaz zawarcia małżeństwa kanonicznego (art. 251 par. 1 DC).

Jeżeli nie udowodniono nieważności małżeństwa, stronie przysługuje apelacja, czyli odwołanie od wyroku sądu kościelnego. Powinna ją złożyć w przeciągu 15 dni do sądu kościelnego, który wydał wyrok.

Poparcie, czyli uzasadnienie apelacji należy złożyć w ciągu miesiąca do trybunału kościelnego II stopnia, którym może być – oprócz sądu kościelnego w Polce – również Trybunał Roty Rzymskiej.

Warto zaznaczyć, iż Rota Rzymska jest zwyczajnym sądem apelacyjnym i może zająć się sprawą, której przedmiotem jest apelacja. Jednakże apelacja do Roty Rzymskiej wymaga konsultacji ze specjalistą prawa kanonicznego, którym jest adwokat kościelny.

W skład kosztów procesu o tzw. „unieważnienie sakramentu małżeństwa” przed sądem kościelnym wchodzą opłaty procesowe dla sądu kościelnego przed którym toczy się sprawa, a także wydatki na przeprowadzenie procedury dowodowej, czyli opłata dla biegłego kościelnego – jeżeli jest powołany w sprawie – i honorarium adwokata kościelnego.

Koszty procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa różnią w poszczególnych sądach kościelnych i w zależności od danej sprawy. Cena nie jest zatem jednakowa i nie sposób jej precyzyjnie określić, stąd odpowiedź na pytanie „ile kosztuje stwierdzenie nieważności małżeństwa” nie może być precyzyjna.

Wbrew powszechnemu przekonaniu łączna kwota należności z tego tytułu nie jest wygórowana. Standardowo trzeba liczyć się z koniecznością wydania na ten cel od kilkuset złotych do około trzech tysięcy złotych za ponad dwuletni proces.

Warto też mieć świadomość, że sąd kanoniczny bierze pod uwagę trudną sytuację małżonków, oferując im częściowe bądź całkowite zwolnienie z kosztów procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa albo możliwość spłacania zobowiązania w systemie ratalnym. To pokazuje, iż tzw. „rozwód kościelny” nie jest procedurą bardzo drogą, a jego cena nie jest zaporowa.

Wysokość opłat procesowych określona jest co do zasady w regulaminie danego sądu biskupiego. Zwykle kwota ta mieści się w przedziale od kilkuset złotych do ok. trzech tysięcy złotych, ale może być mniejsza, jak i większa.

W przypadku postępowania dowodowego trzeba natomiast wziąć pod uwagę wydatki na konsultacje psychologiczne, uzyskanie różnego rodzaju zaświadczeń i opinii biegłych. Trudno oszacować łączną sumę, którą trzeba będzie wydać na tzw. „unieważnienie związku małżeńskiego”. Należy być jednak przygotowanym na koszty rzędu od kilkuset złotych do kilku tysięcy złotych.

Honorarium adwokata kościelnego biorącego udział w sprawach o stwierdzenie nieważności sakramentu małżeństwa to bardzo złożona kwestia. Kancelaria Kanoniczna Dawid Niemczycki stawki ustala indywidualnie w zależności od stopnia skomplikowania sprawy oraz ilości poświęconego czasu. Kosztorys przedstawiamny jest osobie zainteresowanej podczas konsultacji prawnej.

W prawie kanonicznym określono, że maksymalny czas trwania procesu o tzw. „unieważnienie ślubu konkordatowego” powinien wynosić 12 miesięcy dla spraw rozstrzyganych w I instancji i 6 miesięcy dla II instancji. Warto jednak zapytać o praktykę. Zatem ile trwa stwierdzenie nieważności małżeństwa?

W praktyce jednak czas ten może wydłużyć się w zależności od zaistniałych okoliczności, np. niestawienia się świadka w sądzie albo konieczności przeanalizowania dostarczonych materiałów dowodowych.

Często zdarza się, że strona pozwana unika składania zeznań i nie odpowiada na pisemne wezwania sądowe. Zwykle jednak całość postępowania procesowego w sprawie o stwierdzenie nieważności sakramentu małżeństwa kończy się przed upływem dwóch-trzech lat.

Stwierdzenie nieważności małżeństwa w 45 dni. Czyli proces skrócony w oparciu o prawo kanoniczne

W 2015 roku papież Franciszek wprowadził skrócony proces kanoniczny. W takim przypadku procedura tzw. „unieważnienia małżeństwa kościelnego” trwa zazwyczaj kilka miesięcy (czas określony w przepisach to 45 dni). Dotyczy to głównie przypadków oczywistej nieważności związku małżeńskiego (np. braku używania rozumu potwierdzonego dokumentacją medyczną) i zgody obojga małżonków na przeprowadzenie tego procesu.

Rozstrzyganiem tych kwestii zajmuje się biskup jako sędzia jednoosobowy. To rozwiązanie jest wielkim udogodnieniem zwłaszcza dla osób, które po uzyskaniu stwierdzenia o nieważności sakramentu małżeństwa pragną jak najszybciej poślubić inną osobę.

Od czego zależy koszt stwierdzenia nieważności małżeństwa?

Wysokość kosztów postępowania dotyczącego tzw. „unieważnienia ślubu kościelnego” uzależniona jest od różnych czynników. Zazwyczaj wymienia się tu m.in. wytyczne zawarte w regulaminie sądu zajmującego się rozstrzyganiem danej sprawy, wydatki na przeprowadzenie ekspertyz przez biegłych, a także wysokość honorarium adwokackiego.

Sąd kościelny może też wziąć pod uwagę sytuację materialną stron, rozkładając zobowiązanie na raty lub zwalniając wiernych z konieczności uiszczenia opłat procesowych w całości albo w części.

Proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa przeprowadzany jest przed sądem kościelnym, który mieści się na obszarze danej diecezji.

W Polsce orzeczenie nieważności małżeństwa można uzyskać w takich miastach jak: Białystok, Drohiczyn, Łomża, Częstochowa, Radom, Sosnowiec, Gdańsk, Pelplin, Toruń, Gniezno, Bydgoszcz, Włocławek, Katowice, Gliwice, Opole, Kraków, Bielsko-Biała, Kielce, Tarnów, Lublin, Sandomierz, Siedlce, Łódź, Łowicz, Poznań, Kalisz, Przemyśl, Rzeszów, Zamość, Szczecin, Koszalin, Gorzów Wielkopolski, Olsztyn, Elbląg, Ełk, Warszawa, Płock, Wrocław, Legnica i Świdnica.

Na stronie każdego z wyżej wymienionych sądów można odnaleźć kontakt wraz z numerem telefonu. Każdy z wyżej wymienionych sądów biskupich rządzi się autonomią, przez co statystyki dotyczące procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa różnią się w każdym z trybunałów kościelnych.

Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego w Polsce wskazuje, iż ok. 70% spraw kończy się orzeczeniem nieważności małżeństwa, czyli, że w 7 na 10 sprawach wydawany jest wyrok stwierdzający tzw. „rozwód kościelny” i „unieważnienie małżeństwa”. Jak te statystyki wyglądają w konkretnych sądach kościelnych?

Największy odsetek stwierdzeń nieważności małżeństwa odnotowuje się w takich sądach jak: Sąd Metropolitalny w Przemyślu (ok. 94%), Sąd Biskupi Diecezji Sosnowieckiej (ok. 92%), Sąd Biskupi Diecezji Ełckiej (ok. 91%) oraz Sąd Metropolitalny Lubelski (ok. 89%).

Wśród największych sądów kościelnych w Polsce statystyka wygląda następująco. Sąd Metropolitalny Białostocki orzeka w 82% przypadkach spraw, Sąd Metropolitalny Warszawski w Warszawie – jako największy sąd kościelny w Polsce – stwierdza nieważność małżeństwa na poziomie ok. 76%. Sąd Metropolitalny w Katowicach nieważność małżeństwa orzekł w 79% przypadków, Metropolitalny Sąd Kościelny we Wrocławiu stwierdza nieważność małżeństw w 75% sprawach. Trybunał Metropolitalny Łódzki orzekł nieważność małżeństwa w 65% sprawach, a Sąd Metropolitalny Szczecińsko-Kamieński na poziomie 61%.

Metropolitalny Sąd Duchowny w Poznaniu odsetek ten kształtuje w okolicach 51%. Podobną statystykę (ok. 51%) odnotowuje Sąd Metropolitalny w Krakowie, zaś Trybunał Metropolitalny w Gdańsku na poziomie 40 % spraw.

O tym jak rozpocząć proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa można przeczytać tu: pokaż.

Nasza kancelaria prawa kanonicznego dzięki biurom zlokalizowanym w każdej metropolii kościelnej, świadczy pomoc na terenie całej Polski.

Sprawdź, gdzie możemy się spotkać: pokaż.